Στατίνες και Παρενέργειες

Το πρώτο ερώτημα όποιου καλείται να πάρει στατίνες είναι αν θα τον πειράξουν κάπου. Οι φόβοι για τις παρενέργειες τους όμως είναι πολύ μεγαλύτεροι από τις πραγματικές παρενέργειες.

Οι στατίνες είναι φάρμακα, τα οποία έχουν δοκιμαστεί για περισσότερο από μία δεκαετία σε εκατομμύρια ασθενών με μεγάλη αποτελεσματικότητα, τόσο στη μείωση της ολικής και LDL χοληστερίνης (μείωση 30-55% ανάλογα με τη στατίνη και τη δόση), των τριγλυκεριδίων (μέχρι 30%), όσο και στη μείωση των εμφραγμάτων και της καρδιαγγειακής κ ολικής θνησιμότητας.

Είναι φάρμακα εξαιρετικά ασφαλή, ( οι σοβαρές παρενέργειες που εμφανίζουν είναι πολύ λιγότερες από της ασπιρίνης), κ απαιτούν μόνο τον ετήσιο έλεγχο τρανσαμινασών διότι σε ένα ποσοστό 0,5-2% ανάλογα με τη στατίνη και τη δόση θα εμφανίσει αύξηση των τιμών αυτών. Εάν αυτές ξεπεράσουν το τριπλάσιο του φυσιολογικού συνιστάται η διακοπή του φαρμάκου και η αλλαγή δοσολογίας ή στατίνης. Η αύξηση αυτή πάντως των τρανσαμινασών, που αποτελεί κλασσική παρενέργεια των στατινών, δεν επιφέρει ηπατική βλάβη και δεν έχει σημειωθεί ποτέ περιστατικό ηπατικής ανεπάρκειας από στατίνη. Η κλασσική φοβία των ανθρώπων που τους συστήνεται από το γιατρό να πάρουν στατίνες είναι μήπως πάθει τίποτα το συκώτι τους κάτι που στην πραγματικότητα δεν θα συμβεί ποτέ.

Η πιο συνηθισμένη παρενέργεια των στατινών ( περίπου 5-9%) είναι οι μυαλγίες οι οποίες συνήθως δεν σχετίζονται με τα επίπεδα CPK στο αίμα και οι οποίες μπορεί να γίνουν ιδιαίτερα ενοχλητικές και να απαιτήσουν αλλαγή δόσης ή στατίνης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό πάντως ο γιατρός να ενημερώνει τους ασθενείς που λαμβάνουν στατίνη να τη διακόπτουν ή να ενημερώνουν το γιατρό τους όταν λαμβάνουν αντιβίωση ή αντιμυκητιασικά φάρμακα διότι μπορεί να παρουσιαστεί έντονη αλληλεπίδραση.

Άλλη παρενέργεια που μάθαμε τα τελευταία έτη είναι πως σε ασθενείς με οριακές τιμές σακχάρου η χρήση ισχυρών στατινών σε υψηλές δόσεις μπορεί να επιταχύνει την εμφάνιση διαβήτη τύπου ΙΙ σε ποσοστό περίπου 0,5%. Όμως οι ασθενείς αυτοί με το οριακό σάκχαρο είναι πολλές φορές αυτοί που χρειάζονται περισσότερο από όλους την προστασία των στατινών για το ευάλωτο από τη δυσανεξία στη γλυκόζη καρδιαγγειακό τους σύστημα.

Οι στατίνες ουσιαστικά αναστέλλουν την παραγωγή χοληστερίνης από το ήπαρ, ενώ σε περιπτώσεις που από μόνες τους δεν είναι αρκετά αποτελεσματικές (κάτι το οποίο βλέπουμε αρκετά συχνά στην κλινική πράξη, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψη τα ολοένα και χαμηλότερα επιθυμητά όρια) μπορεί να συνδυαστούν με άλλη φαρμακευτική ουσία, την εζετιμίδη, η οποία δεν επιτρέπει στην προσλαμβανόμενη με τη τροφή χοληστερίνη να απορροφηθεί από το έντερο. Σήμερα με το συνδυασμό στατινών και εζετιμίδης μπορούμε να μειώσουμε την LDL μέχρι και 70%, ένα ποσοστό που πριν από πέντε ή δέκα χρόνια ήταν μόνο ουτοπία.

Οι στατίνες είναι από τα λίγα φάρμακα που έχουμε μελέτες παρακολούθησης κ 15 έτη μετά την έναρξη λήψης τους με τους ασθενείς να συνεχίζουν να παρουσιάζουν σημαντικά οφέλη κ μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων.